Gebruik van diabas steenmeel in de veehouderij

In de Duitse veehouderij wordt jaarlijks meer dan 200 miljoen ton vloeibare- en vaste mest geproduceerd. Alle EU-lidstaten samen produceren bijna 1,5 miljard ton per jaar. Een groot deel van deze hoeveelheid  komt uiteindelijk terecht als mest op landbouwgronden.

Grote bezorgdheid over het vrijkomen van verontreinigende stoffen naar lucht, grondwater en het oppervlaktewater tijdens productie, opslag en toepassing van landbouwmest hebben geleid tot aanzienlijke controverses.  Nieuwe wetgeving gericht op de invoering van emissie reducerende landbouwpraktijken werd ingevoerd. Door deze regelgeving moesten loonbedrijven en boeren vaak forse bedragen investeren in nieuwe machinetechniek.

Een van de meest problematische stoffen die in grote hoeveelheden uit mest vrijkomen, is ammoniak (NH3). Het kan leiden tot eutrofiëring van ecosystemen, schade aan landbouwapparatuur en het kan dieren in gevaar brengen. Zelfs de menselijke gezondheid kan nadelig worden beïnvloed door fijnstofdeeltjes, die worden gevormd als gevolg van ammoniakemissies. In 2010 was de landbouw direct verantwoordelijk voor 94% van alle ammoniakemissies in de EU.

Diabas-steenmeel kan aanzienlijke hoeveelheden ammoniak en mogelijk andere stikstofverbindingen uit landbouwmest absorberen. Experimenten als onderdeel van een proefschrift lieten zien dat gesteentemeel tot 0,65% van zijn gewicht in ammoniak uit een waterige oplossing en tot 0,18% uit lucht kan absorberen. Een aanzienlijke vermindering van stikstofverliezen bij kippenmest, zowel op stal als in de mestopslag werden bereikt door 20% volumegewicht aan steenmeel toe te voegen. Recente onderzoeken met koeienmest laten nog betere resultaten zien. Door gesteentemeel onder de mest te mengen kort voor het uitbrengen kan de ammoniakemissie in het veld met 46% verminderen, gecombineerd met daaropvolgend in te regenen met maar liefst 98%. De stikstofopname van planten werd verhoogd, met duidelijke effecten, zelfs in het tweede jaar (Shah et al., 2012).

In 2018 werd daarnaast het effect van steenmeel als stalstrooisel op de gasuitstoot bij koeienmest onderzocht (Shah et al., 2018). De resultaten komen overeen met die van de eerste studie. Er werd ook aangetoond dat de uitstoot van de broeikasgassen methaan, CO2 en N2O na toepassing werden verminderd. Bij Maïspercelen bemest met koeienmest gemengd met steenmeel werden aanzienlijke opbrengststijgingen waargenomen.

De corrosieve eigenschappen van mest zijn bekend en kunnen tot ernstige slijtage leiden van betonnen en metalen constructies in de stal. Overmatige slijtage word met name veroorzaakt door de chemisch agressieve stoffen zoals b.v. sulfaat, nitraat, chloride, waterstofsulfide en ammoniak. De slijtage kan door het toevoegen van gesteentemeel vertragen en het gesteentemeel kan de afgifte van beschikbare voedingsstoffen voor planten verhogen. Tegelijkertijd worden de bijtende stoffen gedeeltelijk geneutraliseerd, waardoor schade aan landbouwmachines en constructies tot een minimum wordt beperkt. Het gezondere stalklimaat draagt ​​ook bij aan het dierenwelzijn en uiteindelijk aan de hoge kwaliteit van het geproduceerde vlees en zuivelproducten. Diabas steenmeel is dus een goedkoop product dat tot een aanzienlijke reductie kan bijdragen van problematische emissies en heeft daarnaast tal van extra voordelen.

De waarde van diabas gesteentemeel wordt gemaximaliseerd wanneer de gunstige eigenschappen ervan op verschillende punten in de kringloop word gebruikt. Beginnend als stalstrooisel product, waar het geurhinder vermindert, parasietenplagen bestrijdt en de diergezondheid verbetert, vervolgens verlaagt het de uitstoot bij opslag en verspreiding van drijfmest en vaste mest. Tegelijkertijd verbetert het de kwaliteit van de geproduceerde mest door deze te verrijken met waardevolle mineralen en sporenelementen. In biogasinstallaties kan diabas gesteentemeel de vorming van ammoniak en andere proces remmende stoffen reguleren. Tegelijkertijd wordt de waarde van het digestaat verhoogd door het te verrijken met de mineralen  in het gesteente. Op akker- en grasland verbeterd het diabas gesteentemeel de bodemgezondheid, voed de bodembiologie en houdt deze op de lange termijn in stand, wat leidt tot verbetering van bodem- en plantweerbaarheid.